«Κραυγές στην έρημο» του Γρηγόρη Σακαλή από την Ευμορφία Καλύβα

«Κραυγές στην έρημο» του Γρηγόρη Σακαλή
από την Ευμορφία Καλύβα

Προτρέπω όποιον πάρει στα χέρια του αυτό το βιβλίο να συνεχίσει ως το τέλος.
Η ανθρωπινότητα του λόγου του Γρηγόρη Σακαλή ξεδιπλώνεται αργά αργά ως την τελευταία του σελίδα.
Εύκολη, απλή, ρεαλιστική και βαθιά προβληματισμένη, σύγχρονη ποιητική γραφή.

«Κραυγές στην έρημο» του Γρηγόρη Σακαλή από την Ευμορφία Καλύβα

Η ποιητική συλλογή του Γρηγόρη Σακαλή  «Κραυγές στην έρημο», αποπνέει την αγωνία του για ό,τι βιώνει στο παρόν. Η αγωνία να κρατήσει ό,τι νοσταλγικό φέρνει από το παρελθόν, από τα νεανικά του χρόνια, τους αγώνες, τους φίλους, τη μάνα, τους αγαπημένους ήρωες των βιβλίων και της μουσικής που πότισαν την ουσία της ύπαρξής του, αφού η αλλοτρίωση τα άλλαξε όλα ακόμη και αυτά τα παλιά ιδανικά, που υπάρχουν πια ανάμεσα στον πλούτο την ευθυμία και την κατάπτωση των αλκοολούχων.

Ταξίδι

Χθες όλη τη νύχτα ταξίδευα
πήγα στη Ν. Υόρκη
στο Μανχάταν, τη γέφυρα του Μπρούκλιν
έψαξα να βρω την παρέα των μπητ
μου είπαν πως μετακόμισε δυτικά
στην Καλιφόρνια
πήγα λοιπόν στο Σαν Φρανσίσκο
συνάντησα ένα τεράστιο φεστιβάλ ποίησης
κάθισα και κοιτούσα μαγεμένος
πήγα στο City Lights
βρήκα τον γέρο-Λώρενς
χωμένο στα βιβλία του
μου είπε πως ο Τζακ
είναι στα τελευταία του
κατεστραμμένος απ΄ το πιοτό
και οι άλλοι κάνουν ταξίδια
ε εξωτικά μέρη
μερικοί με το μυαλό τους
βουτηγμένοι στις ουσίες
μου έδωσε μερικά βιβλία
μου είπε “καλή τύχη”
θα τη χρειαστώ, σκέφτηκα
και πήρα το δρόμο της επιστροφής.

Η αγωνία γίνεται κραυγή, καθώς το παρόν είναι αδύνατον να αναγνωριστεί και να αποκρυπτογραφηθεί πλήρως μέσα από την καθημερινότητα. Ψάχνει ο ποιητής, ανάμεσα σε ό,τι τον περιβάλλει, ορατό και αόρατο, να κατανοήσει τον αυτοπροσδιορισμό του ανάμεσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής του.

Η αδυναμία κατανόησης, της κοινωνικής αδράνειας και κενότητας των ταχυτήτων και δράσεων του παρόντος, τον οδηγεί στο μοναχικό δρόμο της εσωτερικής ανάτασης, μέσα από τη μοναξιά της σύγχρονης εποχής.

Θεωρητικά καθώς φαίνονται όλα  τούτα, αποδεικνύονται οδυνηρά για τον άνθρωπο που κρατά την πένα. Η λιτότητα του λόγου, ίσως επηρεασμένη από τις σπουδές του Γρηγόρη Σακαλή, με πολλές αναφορές σε δίκαιο, μας αποκαλύπτει μια άλλη γραφή από τη συνηθισμένη ποιητική. Δίχως να υστερεί σε ρομαντισμό και υπέρβαση η γραφή ακολουθεί μια συνεχόμενη ροή, με ύφος καθημερινότητας, αδιαφορώντας κάποιες φορές ακόμη και για τα σημεία στίξης, μη μπορώντας να σταθεί σε αυτό ο ποιητής. Τρέχει ο λόγος να προλάβει τον χρόνο, αναζητά απόκριση και καθώς επιστρέφει και πάλι σιωπή,  οι «φωνές» του μεγαλώνουν ως κραυγές στην έρημο…

Σε τρία μέρη υπαρξιακά θα μπορούσε κανείς να εντοπίσει τα ερεθίσματα που γράφτηκαν οι κραυγές του Γρηγόρη Σακαλή:

∇  Η υπαρξιακή αναζήτηση του ανθρώπου που ψάχνει την συντεταγμένη του μέσα στο κοινωνικό περιβάλλον. Αναζητώντας ό,τι πιο ανθρώπινο μπορεί να ονειρεύεται, από την αληθινότητα των σχέσεων, αποπνέοντας ξαφνικά έναν απρόβλεπτο ρομαντισμό, να κάνουμε,  όπως το ποίημα Επανεκκίνηση, σαν υπολογιστές για να χωρέσει λίγη αγάπη, με ένα λουλούδι, κι ένα ποτήρι κρασί. Ταπεινά αναζητά, χωρίς βαρυσήμαντες δηλώσεις και ορολογίες, μέσα από την ασημαντότητα, την Αξία  της προσφοράς στο συνάνθρωπο. Η μοναξιά είναι μια ανοιχτή πληγή, που επανέρχεται συνεχώς σε όλο το βιβλίο.  

Ο δρόμος

Μια μέρα θα βαδίσω
το δρόμο που δεν έχει γυρισμό
θ΄ αφήσω πίσω μου
εκκρεμότητες
περιουσιακά στοιχεία
για τους επερχόμενους
θα πάρω μόνο το σακίδιό μου
αποξηραμένα φρούτα
και νερό
πολύ νερό όπως λέει ο Κατσαρός
θα βαδίσω τον ανήφορο
σε χωματόδρομους, σε βουνά
θ΄ αναζητήσω τον εαυτό μου
στου δάσους την ησυχία
κάτω απ΄ τα δέντρα
θα ψάξω για τη φώτιση
που δεν θα ΄ρθει από ψηλά
μα από μέσα μου
και το περιβάλλον
κι εκεί ίσως βρω
ό,τι δεν βρήκα στους ανθρώπους.

∇ Το τέρας ξύπνησε, κακά μαντάτα, … γρηγορείτε!  Αναζητά απεγνωσμένα τη σωτηρία από αυτό που βλέπει να έρχεται.

Η εσωτερική εξέγερση του ποιητή είναι φανερή ειδικά εκεί που η αδράνεια συναντά την κοινωνική αδικία. Αντιστέκεται στο μη ουσιαστικό, μη εκχωρώντας τα όνειρά του στο παζάρι της παρακμής μιας καλής κοινωνίας. Στη Διαπάλη είναι διαυγής η άποψή του, για όσους μπορούν ακόμη να ονειρεύονται, τα τσιτάτα των περασμένων αιώνων να μπούνε στο ντουλάπι. Μόνο οι ελεύθεροι άνθρωποι θα φέρουν την ελευθερία.

Ο λόγος του καταγγελτικός όχι μόνο για την κοινωνική αδικία. Στο Περίγραμμα είναι καταγγελτικός για την ερημιά και την απραγία των γύρω του, συνεχίζω στην έρημη πόλη, μήπως είμαι αόρατος,… πάω στον καθρέφτη μου και βλέπω, ένα θαμπό περίγραμμα, που δεν θυμίζει σε τίποτα, ανθρώπινη ύπαρξη.  Η διαμαρτυρία του δεν έχει δεύτερο πρόσωπο, αλλά την αλλοτρίωση όλων μαζί, ακόμη και του εαυτού.

Στο λίγο της ουσίας είναι η Ζωή, η ύστατη κραυγή που στέλνει στον κόσμο ο Γρηγόρης Σακαλής. Βρέχει καταρρακτωδώς, μα δεν έχω άλλα δάκρυα, στέγνωσαν τα μάτια μου, από καιρό… εμείς ζούμε με το λίγο, που είναι για εμάς πολύ.

Αξιοσημείωτη είναι και η διαμαρτυρία του στο 8 Μαρτίου, που ενώ αναφαίνεται πως δοξάζει τη γυναίκα, η κραυγή του καταγγέλλει την αδικία και πάλι μέσα από την ασέλγεια στο πρόσωπό της. Η αναφορά του στα Γρανάζια, ένας αγωνιστής που μας παραπέμπει στην ταινία «Σύγχρονοι Καιροί» του Τσάρλι Τσάπλιν με την τεχνολογία να κάνει τον άνθρωπο μέρος μιας μηχανής. Καταγγέλλει με τις Επιλογές  το σύστημα που …σου δίνει πολλές δυνατότητες, για να καταστραφείς, αλλά καμία για να σωθείς, σώζονται μόνο αυτοί, που έχουν δύναμη μέσα τους, κουράγιο κι αντοχή, να παλέψουν για αξιοκρατία, κι ελευθερία.  

Προτρέπει κάθε ελεύθερο άνθρωπο, που είναι παράλληλα και βαθιά άνθρωπος, να ανάψει το κεράκι που θα ξεκινήσει να γίνει μια μεγάλη φλόγα από όλους μας.

Το ποίημα είναι το μέσο να εκφράσει ο ποιητής την εξέγερσή του, πρέπει να σε αγκυλώνει σαν βελόνα, ένα γέλιο πικρό, είναι απόσταγμα, δεν είναι ποταμός, είναι από αίμα…

Διαλογισμός

Διαλογίζομαι
ο νους υπερίπταται του σώματος…
σε πνευματικούς κύκλους
κάθαρσης του εγώ
μείωσης της επιθυμίας
κάθε φορά και πιο ψηλά
ψάχνοντας την φώτιση
μια πνευματική ζωή
που στοχεύει στο τέλειο
που όμως δεν πρόκειται
να ρθεί εύκολα
ίσως γιατί δεν υπάρχει
ίσως γιατί απλά
ένα νοητικό κατασκεύασμα
μία αυταπάτη.

∇  Η Φώτιση ένας δρόμος προς τον θάνατο που όμως δεν ακυρώνει τη ζωή. Από τη μια η Φώτιση, Στο μονοπάτι του ήλιου, πορεύομαι, φίδια – ποτάμια διασχίζω, με τυλίγουν, ξετυλίγομαι, σ΄ έρημες αυλές, μετράω ο χρόνο, πρόσωπα ανακαλώ, μα η μνήμη με προδίδει, τα βήματά μου με οδηγούν, σ΄ ένα κοιμητήριο… Και από την άλλη Ζωή και θάνατος, …μπορεί ο θάνατος, να είναι μια λύτρωση, όταν έρχεται, μα δεν ακυρώνει τη ζωή, η ζωή που ζούμε, έχει το νόημα που της δίνουμε, εμείς, κανένας άλλος, τη φώτιση θα τη βρούμε, στην πορεία μας, μόνοι, όπως σε όλα, τα μεγάλα…

Ο δρόμος του ποιητή προς Το φως είναι όλα μαζί, και η ζωή και ο θάνατος, αρκεί να θες να το δεις, … αν θες να δεις το φως, πρέπει να περπατήσεις, το δρόμο της αλήθειας. Η απόλυτη αμφισβήτηση στον Διαλογισμό, όπου αναζητά την πνευματική ζωή ανάμεσα στον καθημερινό ρεαλισμό και ίσως τελικά να είναι κι αυτή ένα νοητικό κατασκεύασμα. 

Ο ποιητής γίνεται αντιδραστικός μέχρι αποτρεπτικός να διαβάσεις την ποίησή του, αν διαλέγεις την εύκολη οδό. Αυτή ποτέ δεν οδηγεί στην  Ανάταση, … γι΄αυτό αν θέλεις να νιώσεις, ψυχική ανάταση με ήλιους και φεγγάρια, καλύτερα να μην διαβάσεις, την ποίησή μου. 

Η κατάληξη όμως , η καταφυγή του, και σωτηρία του προς την ψυχική γαλήνη, τι άλλο από την ίδια την ποίηση. Στο ταξίδι καταλήγει, Κυνηγημένος απ΄τη ζωή, στράφηκα τότε στη λογική, κατέφυγα τότε στην ποίηση, έτσι μ΄αυτήν τώρα πορεύομαι, στη ζωή μου κι είναι η ψυχή μου, ήρεμη, γαλήνια…

Ιερή μανία

Τη νύχτα κοιτώ
τ΄ αστέρια να χορεύουν
σε μια μουσική συμπαντική
που ασυναίσθητα
μπαίνει μέσα στο σώμα μου
και κυλάει ατελείωτα
οι ώρες της νύχτας
φαίνονται αιώνες
και όταν επιτέλους χαράζει
βγαίνει ένας ήλιος λατρευτικός
αγκαλιάζει το κορμί μου
το θερμαίνει
δεν έχω ανάγκη από ύπνο
σ΄ αυτή την ιερή μανίαστην οποία ζω
το καλό και το κακό
φαίνονται σαν να μην υπάρχουν
και ο κόσμος είναι
ένας επίγειος παράδεισος.

Κείμενα και επιμέλεια δημοσίευσης Ευμορφία Καλύβα

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:

Ο Γρηγόρης Σακαλής γεννήθηκε και ζει στο Στενήμαχο Νάουσας. Σπούδασε Νομικά στο ΑΠΘ.

Έχει εκδώσει τις συλλογές «Κίβδηλος Καιρός» 2008 και «Θαμμένος στην Άμμο» 2010 από τις εκδόσεις Πλανόδιον, και τη συλλογή «Πορεία στη γύμνια», Bookstars 2013.

Έχει συμμετάσχει σε ανθολογία των εκδόσεων Ενδυμίων το 2012. Επόμενή του δουλειά η συλλογή διηγημάτων «Ιστορίες ενός παραμυθά» σε μορφή e-book από την Easywriter.gr.

Το Δεκέμβριο του 2015 κυκλοφόρησε η ποιητική του συλλογή «Κυτίο Κρυφών Ονείρων», από τις εκδόσεις Ενδυμίων. Ακολούθησε η ποιητική συλλογή «Άχρονη Μετάβαση» 2017 από τις εκδόσεις Ενδυμίων.

Συμμετείχε στην ανθολογία διηγήματος «Ιστορίες της Θάλασσας» 2018 από τις Εκδόσεις Κύμα.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε η τελευταία του ποιητική συλλογή «Κραυγές στην έρημο» 2020 από τις εκδόσεις Ενδυμίων.

Συνεργάζεται με λογοτεχνικά περιοδικά, έντυπα και ηλεκτρονικά.

Περισσότερα για τον συγγραφέα Γρηγόρη Σακαλή…
Σελίδα facebook Γρηγόρης Σακαλής – Ποίηση