«Il Postino – Η ποίηση, οι μεταφορές και η θάλασσα»
από τη Βάλια Καραμάνου
” Ένα μεγάλο ποίημα είναι και ολόκληρη η ταινία, καθώς ο λυρισμός και ο ανεπιτήδευτος ρομαντισμός ξεχειλίζουν από τις υπέροχες κατακόρυφες ακτές του νησιού, την σπαραξικάρδια μουσική και την δυνατή και μετρημένη ερμηνεία του Μάσιμο, που είναι ένας πρωτόλειος αυθεντικός ποιητής.“
«Η ποίηση δεν ανήκει σ ‘ αυτόν που την γράφει, αλλά σε όποιον την χρειάζεται»,
λέει ο Μάριο στον Νερούντα όταν εκείνος παραπονέθηκε
πως κατέκτησε την Βεατρίκη κλέβοντας το ποίημά του.
Ένα κινηματογραφικό «διαμάντι» είναι και ο «Ταχυδρόμος» («Il postino», 1994) γυρισμένο στην Σαλίνα, ένα μικρό νησάκι στα νότια της Ιταλίας. Τι να πρωτοπεί κανείς γι’ αυτό το λυρικό δημιούργημα/ ύμνο στην ποίηση και στην ανθρωπιά σε σκηνοθεσία Μάικλ Ράντφορντ, παραγωγή Μάριο Τσέκι Γκόρι, Βιτόριο Τσέκι Γκόρι, Γκαετάνο Ντανιέλε, «ντυμένη» την υπέροχη μουσική του Λουίς Ενρίκεζ Μπακάλοφ και απεικονισμένη από τον φωτογραφικό φακό του Φράνκο Ντι Τζιάκομο.
Η ιστορία εκτυλίσσεται στο μικρό νησί, όπου ο φτωχός Μάριο (Μάσιμο Τροίζι) εγκαταλείπει τα «θλιμμένα δίχτυα» του πατέρα του και αναλαμβάνει προσωρινά την θέση του ταχυδρόμου. Το γεγονός αυτό θα τον φέρει σε επαφή με τον τότε εξόριστο – λόγω των πολιτικών του φρονημάτων- διάσημο ποιητή Πάμπλο Νερούντα. Ανάμεσά τους αναπτύσσεται ειλικρινής φιλία, καθώς ο αγνός ψαράς βυθίζεται στην μαγεία της ποίησης και των … «μεταφορών».
«Οι στίχοι σου- αναφέρει στον Νερούντα ο ψαράς κάνοντας την πρώτη του ποιητική μεταφορά– μου έφεραν ναυτία, σαν να γυρνούσε η βάρκα μου γύρω από τις λέξεις!».
Οι ποιητικές μεταφορές θα τον φέρουν επίσης κοντά με την αγαπημένη του Βεατρίκη, κόρη της ιδιοκτήτριας του μοναδικού πανδοχείου στο νησί, με την οποία τελικά θα παντρευτεί και θ’ αποκτήσει ένα παιδί. Κουμπάρος τους θα γίνει ο φίλος του Νερούντα, που όμως αναχωρεί άμεσα για την Χιλή, καθώς η εξορία του λήγει και μάλιστα τιμάται με το βραβείο Νόμπελ.
Μάταια ο Μάριο ελπίζει σε ένα γράμμα ή επιστροφή του φίλου του, καθώς τον παρακολουθεί από τις εφημερίδες να γυρίζει όλο τον κόσμο και να βραβεύεται για το ποιητικό του έργο. Μάλιστα, σκοπεύει να ονομάσει τον αγέννητο γιο του Παμπλίνο, ενώ καταγράφει στο κασετόφωνο, που έχει αφήσει πίσω του ο ποιητής, αγαπημένους ήχους για να τους ακούσει κάποτε ο φίλος του όταν επιστρέψει στο νησί. Μερικοί από αυτούς είναι οι εξής: τα κύματα, τα άγρια κύματα, ήχοι ανέμου μέσα από τους θάμνους, τα θλιμμένα δίχτυα του πατέρα, η καμπάνα της εκκλησίας, η καρδιά του μικρού Παμπλίνου στην κοιλιά της μητέρας του!
Πράγματι, ο Νερούντα θα επιστρέψει στην Σαλίνα, μετά από απουσία πέντε ετών, αλλά ο Μάριο είναι ήδη νεκρός, από πολιτικά επεισόδια, λίγες στιγμές προτού απαγγείλει το πρώτο του ποίημα σε μια συγκέντρωση- διαδήλωση. Μάλιστα, πρόκειται για ένα ποίημα αφιερωμένο στον Πάμπλο Νερούντα, που μιλά για την θάλασσα.
Ένα μεγάλο ποίημα είναι και ολόκληρη η ταινία, καθώς ο λυρισμός και ο ανεπιτήδευτος ρομαντισμός ξεχειλίζουν από τις υπέροχες κατακόρυφες ακτές του νησιού, την σπαραξικάρδια μουσική και την δυνατή και μετρημένη ερμηνεία του Μάσιμο, που είναι ένας πρωτόλειος αυθεντικός ποιητής.
«Η ποίηση δεν ανήκει σ ‘ αυτόν που την γράφει, λέει ο Μάριο στον Νερούντα όταν εκείνος παραπονέθηκε πως κατέκτησε την Βεατρίκη κλέβοντας το ποίημά του, αλλά σε όποιον την χρειάζεται».
Σε κάποια άλλη στιγμή ο ταχυδρόμος/ποιητής αναρωτιέται αν
«ο ουρανός, η θάλασσα, το νησί, όλος ο κόσμος είναι μια μεταφορά για κάτι άλλο»;
Δεν είναι λίγες οι φορές που γελάμε, όπως όταν η πεθερά του Μάριο – σε μια προσπάθειά της να εμποδίσει αρχικά το ειδύλλιο της κόρης της με τον ταχυδρόμο- δίνει το ραβασάκι του στον παππά για να της το διαβάσει μια και η ίδια είναι αγράμματη.
Ο παππάς κοκκινίζει και αρχίζει να διαβάζει μέσα στον ναό τις «διαβολικές» μεταφορές: «Γυμνή την νύχτα στο νησί….» Άλλοτε πάλι δακρύζουμε, καθώς παρακολουθούμε την απογοήτευση του αγαθού Μάριου για την απομάκρυνση του φίλου του, χωρίς ωστόσο ίχνος κακίας.
Ακόμα και όταν ο Νερούντα τελικά επιστρέφει κι εμείς ως θεατές αγνοούμε τον θάνατο του Μάριο, η συγκίνηση είναι ισχυρή καθώς ο ποιητής μπαίνει στο πανδοχείο της Βεατρίκης και αντικρίζει τον πεντάχρονο γιο της τον Παμπλίνο.
Ο πρόωρος και άδοξος θάνατος του Μάριου ξετυλίγεται στην τελευταία σκηνή μέσα από την αναπόληση του Νερούντα, που κάνει γεμάτος θλίψη και νοσταλγία την τελευταία του βόλτα στην ακτή που συναντιόταν με τον φίλο του.
Ακόμα πιο σπαρακτική όμως είναι η αφιέρωση στους τίτλους τέλους από τους συντελεστές της ταινίας : «για τον φίλο μας Μάσιμο», καθώς ο πρωταγωνιστής της ταινίας πέθανε από ανακοπή δώδεκα ώρες μετά το τέλος των γυρισμάτων σε ηλικία μόλις 41 ετών.
Βάλια Καραμάνου (Συγγραφέας)
Η ταινία απέσπασε
Όσκαρ Καλύτερης πρωτότυπης μουσικής επένδυσης 1995,
25 βραβεία και 20 υποψηφιότητες.
Οι ιστορικές ανακρίβειες και ο έντονος συναισθηματισμός δεν πτόησαν ούτε στο ελάχιστο την εντυπωσιακή καθαρότητα της σχέσης του ταπεινού ταχυδρόμου σε ένα παραθαλάσσιο χωριό της Ιταλίας με τον εξόριστο, διάσημο ποιητή Πάμπλο Νερούδα ‒ ο οποίος έχει ευτυχήσει στις κινηματογραφικές βιογραφίες που επιχειρούν δημιουργικά να αξιοποιήσουν την προσωπικότητα και τον λόγο του.
Η ιταλιάνικη λαϊκότητα της ταινίας δεν εκχυδαΐζεται αλλά φτερουγίζει ανάμεσα στο νόημα της ζωής και τη ζωτικότητα του έρωτα και αυτό οφείλεται στην αξιολάτρευτη μανιέρα που επινοεί ο δημιουργός του «Ταχυδρόμου» ‒άσχετα από το αν το υπογράφει ο Μάικλ Ράντφορντ‒ Μάσιμο Τροΐζι, ο οποίος πέθανε μερικές ημέρες μετά το τελευταίο γύρισμα, έχοντας αναβάλει, μοιραία όπως αποδείχτηκε, μια επείγουσα εγχείρηση καρδιάς.
Ο Χάρβεϊ Γουάινστιν ανέλαβε την «εγκάρδια» προώθηση του φιλμ στις ΗΠΑ, πουσάροντάς το σε πολλαπλές υποψηφιότητες στις μεγάλες κατηγορίες ‒ κέρδισε Όσκαρ Πρωτότυπης Μουσικής για το συγκινητικό σκορ του Λουίς Μπακάλοφ.
Του Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλου Πηγή: www.lifo.gr
«Il Postino – Ο Ταχυδρόμος»
Ιταλία, 1994
Παραγωγή: Μάριο Τσέκι Γκόρι, Βιτόριο Τσέκι Γκόρι, Γκαετάνο Ντανιέλε
Σκηνοθεσία: Μάικλ Ράντφορντ
Σενάριο: Ανα Παβινιάνο, Μάικλ Ράντφορντ, Φούριο Σκαρπέλι, Μάσιμο Τροίζι
Φωτογραφία: Φράνκο Ντι Τζιάκομο
Μοντάζ: Ρομπέρτο Περπινιάνι
Μουσική: Λουίς Ενρίκεζ Μπακάλοφ
Πρωταγωνιστούν: Φιλίπ Νουαρέ, Μαρία Γκράτσια Κουτσινότα, Μάσιμο Τροϊζι, Λίντα Μορέτι, Ρενάτο Σκάρπα
Διάρκεια: 108 λεπτά
Imdb της ταινίας Il Postino – Ο Ταχυδρόμος
Photo gallery imdb της ταινίας Il Postino – Ο Ταχυδρόμος