«Πορνογραφία 7×3»
Ο κόσμος χωρίζεται στα δυο.
Τοίχος λευκός υψώνεται
κάτω από την ανάσα μου.
Προικισμένα χνώτα ρουθουνίζουν
κι αναστατώνουν την όχθη του ποταμού,
που κάποτε καθόμουν γαλήνια
κι άκουγα τους γυρίνους να παίζουν.
Ανακατεύτηκαν λάσπη, μαζούτ και ψεύτικα λόγια!
Μα πώς κατάφερε σε μια μέρα,
η στιγμή να βαφτιστεί Δήμιος!
Αγαπημένα πρόσωπα τράβηξαν το σχοινί
και πόσο γλυκιά η λαιμητόμος
στάθηκε στην λέξη α-ξια.
Δεν πρόλαβε να μπει τόνος, άξια ή αξία;
Στη δόξα σας εγώ αφοδεύω!
Και στα χρήματα της εκμετάλλευσης
των συνανθρώπων!
Στο «Απάνθισμα των Εγκληματικών»
μπήκαν άνθη μου φυλαγμένα
κι έτσι μαζί αποκεφαλίστηκαν
κι αγαπημένα πρόσωπα.
Υπερβολές! Ανυπέρβλητες!
Συγχώρεση ή κώνειο ή αξιοπρέπεια,
όπως θες πες το, πάνε μαζί αυτά.
Τόσο αδιάφορη μου είναι η τέχνη σας
που δεν θέλησα να την κάνω ποίημα.
Μια πατσαβούρα λερωμένη
από το αίμα των αγωνιστών
κρατάτε στα χέρια σας
σκουπίζετε σάλια και σπέρμα
και γυαλίζετε πάνω της τα χάλκινα λεπτά του ευρώ,
μηδαμινές αξίες απαξίωσης ύψιστων αγώνων!
Ο τοίχος μου γεμάτος γκράφιτι.
Πάνω στο λευκό των άχραντων ηρώων,
τα νεκρά λεηλατημένα σώματα
ζωγράφισαν το θυμό τους.
Μεγάλες γραμμές κοφτερές λεπίδες
σχίζουν τον τοίχο.
Πικάσο, δες μια Γκουέρνικα [*] χορεύει
από πόλη σε πόλη με λάβαρα.
Καμάρωσε, τώρα είναι η ώρα
να δικαιωθεί ο Χοσέ Μαρία Ουτσενάι [**].
Ναι, μπράβο τους!
Κατάφεραν τελικά να την κάνουν Πορνογραφία 7×3.
Με δυσκολία στην τοιχογραφία διακρίνω λέξεις.
Με μάτια άχρωμα, με το λευκό της παράνοιας
κοιτάζονται και προσκυνούν ο ένας τον άλλο.
Αγκυλωμένη στέκομαι από δέος και αηδία μαζί,
ανάμεσα στα νεκραναστημένα
σώματα των προγόνων μου
και βλέπουμε την παράτα να ζωντανεύει!
Μπράβο τα καταφέρατε
να παίξετε την υπέρτατη σκηνή.
Η τοιχογραφία του εξευτελισμού της τέχνης
και των αγώνων μαζί ζωντάνεψε!
Χορέψτε και γελάστε δυνατά,
όσο πιο δυνατά γίνεται,
να φθάσουν τα γέλια σας
στη χώρα μας απ΄ άκρη σ΄ άκρη.
Πέπλο γελοιότητας κάλυψε τη γεωγραφία!
Στέκομαι ανάμεσα στους ήρωες αμίλητη
κι ακούω ψιθύρους ακόμη και βόγκους.
Μάλλον τα μαρτύριά τους κρατούν ακόμη!
Δεν ξέρω πώς να τους περιθάλψω,
πληγωμένα όνειρα δεν τυλίγονται με γάζες.
Στέκομαι πλάι τους, ντροπιασμένη για το παρόν!
Μοντέρνα τέχνη Πικάσο μου, αυτό ζούμε.
Μοντέρνα τέχνη…
Υπομονή τους υπόσχομαι.
Ο χρόνος σβήνει τις τοιχογραφίες.
Λευκό tabula rasa [***] υπόσχομαι
να σας παραδώσω μια μέρα και πάλι!
Με το αίμα των αγώνων η Τέχνη
και πάλι να αξιώνει τις σάρκινες πληγές
και να θεραπεύσει τα όνειρά σας.
Ευμορφία Καλύβα
[Εικόνα από: MUSEO NATIONAL REINA SOFIA ]
[*] Γκουέρνικα:
Η Γκερνίκα (Guernica στα ισπανικά ή Γκουέρνικα, με λατινική απόδοση στα ελληνικά), είναι το διασημότερο ίσως έργο του Πάμπλο Πικάσο.
Αυτός ο τεράστιος καμβάς (3,54×7,82μ.) περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Ήταν παραγγελία της δημοκρατικής κυβέρνησης της Ισπανίας για τη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1937. Ο Πικάσο εμπνεύστηκε το έργο όταν, στις 26 Απριλίου της ίδιας χρονιάς, στα πλαίσια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, Γερμανοί πιλότοι της αεροπορίας των εθνικιστών βομβάρδισαν την κωμόπολη Γκερνίκα της Χώρας των Βάσκων. Στο βομβαρδισμό εκείνο σκοτώθηκαν 1.650 άνθρωποι και ισοπεδώθηκε το 70% της πόλης με 32 τόνους εκρηκτικά.
Η Γκουέρνικα είναι ένας πολύ μεγάλος πίνακας, μεγαλύτερος απ’ τον τοίχο ενός συνηθισμένου δωματίου.
Με το ξέσπασμα του Β” Παγκοσμίου Πολέμου, το έργο φυγαδεύτηκε στις ΗΠΑ, για να αποφευχθεί η καταστροφή του.
Η Γκουέρνικα έμεινε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης για πολλά χρόνια και ο Πικάσο είχε δηλώσει πως δε θα επέστρεφε στην Ισπανία προτού αποκατασταθεί πλήρως η δημοκρατία.
Το 1974 υπήρξε συμβάν βανδαλισμού του έργου με κόκκινη μπογιά, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σφαγή του Μάι Λάι στο Βιετνάμ.
Το 1981 η Γκερνίκα επιστράφηκε στην Ισπανία και εκτέθηκε αρχικά στο Casón del Buen Retiro και κατόπιν στο Μουσείο ντελ Πράδο, προστατευμένη με αλεξίσφαιρο τζάμι και οπλισμένους φρουρούς, για το φόβο νέου βανδαλισμού.
Το 1992 ο πίνακας μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία στη Μαδρίτη, του οποίου έγινε το διασημότερο και σπουδαιότερο έκθεμα.
[**] Χοσέ Μαρία Ουτσενάι: Ο Βάσκος τοιχογράφος Χοσέ Μαρία Ουτσενάι είχε δηλώσει «Για έργο τέχνης είναι ένα από τα φτωχότερα της παγκόσμιας παραγωγής. Πρόκειται για πορνογραφία 7×3».
[***] Tabula rasa είναι η λατινική έκφραση του όρου άγραφος πίνακας.