«Ψωμί και Τριαντάφυλλα» το σύνθημα της ζωής – από την Ευμορφία Καλύβα
«Ψωμί και Τριαντάφυλλα» (Bread and Roses)
Οικονομική ασφάλεια και ποιότητα ζωής.
Οι γυναίκες βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή αγώνα και διεκδίκησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όχι μόνο για το ψωμί και την ισοτιμία στους μισθούς, αλλά και για ποιότητα ζωής, λιγότερες ώρες εργασίας, υγειονομική περίθαλψη και για να πάψει η παιδική εργασία στα εργοστάσια.
Το ποίημα του Τζέιμς Οπενχάιμ «Ψωμί και Τριαντάφυλλα» (Bread and Roses) ήταν αφιερωμένο στην απεργία των εργατριών που δέχτηκαν επίθεση από την αστυνομία και το οποίο μελοποιήθηκε και τραγουδήθηκε από την Τζόαν Μπαέζ.
Η ημέρα αυτή, οφείλουμε να μην ξεχνάμε πως είναι μέρα αγώνα και μνήμης. Οι αγώνες των γυναικών δεν είναι για τα ίσα δικαιώματα, αλλά για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πάνω από ένας αιώνας πέρασε και η διεκδίκηση είναι και πάλι επίκαιρη με τη μεγαλύτερη αγωνία, την ανεργία, να χτυπά την πόρτα πολλών σπιτιών. Αποδεικνύεται πως κάτω από την «εξουσία» της ανάγκης για εργασία δεν υπάρχει ισοτιμία και πολύ περισσότερο σήμερα που η εργασία αλλάζει μέσω των ηλεκτρονικών μέσων, της τηλεργασίας και του περιορισμού της συγκυρίας της πανδημίας.
Οι γυναίκες αγωνίζονται με το αίμα τους για την επιβίωση και την ποιότητα όχι μόνο της δικής τους ζωής, αλλά και των παιδιών τους και κατά συνέπεια πέρα από το φύλο.
Ανά τον πλανήτη οι γυναίκες υφίστανται, διώξεις, κακοποίηση, παρενοχλήσεις, αποκλεισμούς, στιγματισμό, παρ’ όλ’ αυτά συνεχίζουν να παλεύουν καθημερινά για την επιβίωση και την αξιοπρέπειά τους. Η βία που δέχεται η γυναίκα σήμερα, παρά τις οργανώσεις που δημιουργήθηκαν για να την προστατεύουν, είναι ακόμη στα μυστικά του κάθε θύματος που με δυσκολία το καταγγέλλει. Όχι μόνο έμφυλη βία, αλλά και θανάτους συνεχίζουμε να καταμετρούμε.
Ακόμη και σήμερα οι γυναίκες αγωνίζονται για την ασφάλεια της ζωής τους στην εργασία ακόμη και στο ενδοοικογενειακό περιβάλλον. Δεν θα αναφερθούμε στις ανατολικές χώρες όπου κινδυνεύει η ζωή της γυναίκας πολύπλευρα, αλλά και στις δυτικές κοινωνίες όπου ισχυρίζονται πως έχουν κάνει βήματα ισοτιμίας και ασφάλειας ενώ έχουμε ακόμη θύματα.
Πιο συγκεκριμένα, στη χώρα μας είχαμε πρόσφατα μια αλυσίδα αποκαλύψεων που ακόμη ξετυλίγεται και ελπίζουμε να πάρουν δύναμη κι άλλα θύματα να αποκαλύψουν την κακοποίησή τους.
Η 8η Μάρτη είναι μια μέρα με μεγάλη σημασία για τις γυναίκες όλης της υφηλίου, για ισότητα, αξιοπρέπεια, σεβασμό στη διαφορετικότητα και την ελευθερία. Την Ημέρα της γυναίκας δεν γιορτάζουμε, αλλά υπενθυμίζουμε να σταματήσει η βία ενάντια στη γυναίκα, το ξύλο και τους βιασμούς, στο σπίτι και στην εργασία, καθώς επίσης πως η γυναίκα πρέπει να έχει φωνή να καταγγέλλει τα φαινόμενα αυτά, ώστε να εξαλειφθούν.
Πώς η 8η Μαρτίου έγινε παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας.
Η πρώτη απεργία στην Ελλάδα έγινε στις φάμπρικες του Πειραιά,
όπου δούλευαν ανήλικα κορίτσια με μισθούς πείνας…
Στις 8 Μαρτίου 1857 εργάτριες της κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη πραγματοποίησαν κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας για καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1909, καθιερώθηκε η Εθνική Ημέρα της Γυναίκας στην Αμερική, σε ανάμνηση της διαμαρτυρίας του 1857. Στην Ελλάδα η πρώτη απεργία γυναικών εργατριών έγινε το 1892 στο εργοστάσιο υφαντουργίας Ρετσίνα.
Η καθιέρωση της 8ης Μαρτίου ως παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας από την Αμερική ως την Ευρώπη.
Στις 8 Μαρτίου 1857 εργάτριες στο χώρο της κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη οργάνωσαν εκδηλώσεις διαμαρτυρίας για να διεκδικήσουν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Εκείνη την εποχή δούλευαν στα εργοστάσια περίπου 16 ώρες τη μέρα και οι μισθοί τους ήταν αρκετά χαμηλότεροι από εκείνους των ανδρών. Ανάμεσα στα αιτήματά τους ήταν η μείωση των ωρών εργασίας στις 10 και η εξίσωση των μισθών τους με εκείνες των ανδρών. Οι διαδηλώσεις τους κυνηγήθηκαν από την αστυνομία και την επόμενη μέρα οι εργοδότες προχώρησαν σε ομαδικές απολύσεις.
Εργάτριες στη Νέα Υόρκη. Με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των Η.Π.Α. γιορτάστηκε η 28η Φεβρουαρίου ως Εθνική Ημέρα της Γυναίκας, αποδίδοντας φόρο τιμής στις εργάτριες της κλωστοϋφαντουργίας.
Ένα χρόνο νωρίτερα, 15.000 γυναίκες είχαν πλημμυρίσει τους δρόμους της Νέας Υόρκης με το διάσημο σύνθημα «Ψωμί και τριαντάφυλλα». Διεκδικούσαν λιγότερες ώρες εργασίας, υψηλότερους μισθούς, κατάργηση της παιδικής εργασίας και δικαίωμα ψήφου. Το «ψωμί» στο σύνθημά τους συμβόλιζε την οικονομική άνεση και τα «τριαντάφυλλα» την ποιότητα ζωής.
Η Ημέρα της Γυναίκας κατάφερε να διεθνοποιηθεί το 1910 κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Διεθνούς Συνδιάσκεψης των Σοσιαλιστριών γυναικών στην Κοπεγχάγη. Η επαναστάτρια και αγωνίστρια του εργατικού κινήματος Κλάρα Τσέτσκιν είχε προτείνει να καθιερωθεί η 8η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ώστε να τιμηθούν οι διαδηλώσεις των γυναικών στις Η.Π.Α.. Οι εκατό σύνεδροι από 17 χώρες που συμμετείχαν στη Συνδιάσκεψη υιοθέτησαν την πρόταση, ως μια ευκαιρία να προωθηθεί η ισότητα των δύο φύλων. Ένα από τα βασικά αιτήματα αναδείχθηκε και το εκλογικό δικαίωμα των γυναικών, που μέχρι τότε η ψήφος ήταν καθαρά ανδρική υπόθεση.
Στις 19 Μαρτίου 1911 γιορτάστηκε για πρώτη φορά η μέρα της γυναίκας στην Αυστρία, τη Γερμανία, την Ελβετία και τη Δανία με βασική διεκδίκηση της ψήφου. Στις χώρες της Σοβιετικής Ένωσης η ψήφος έγινε καθολική μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής επανάστασης και με πρωτεργάτρια την φεμινίστρια Αλεξάντρα Κολλοντάι.
Η πρώτη απεργία εργατριών στην Ελλάδα.
Η πρώτη απεργία εργατριών στην Ελλάδα έγινε στις 13 Απριλίου 1892 από τις υφάντριες του εργοστασίου των αδελφών Ρετσίνα στον Πειραιά. Προέκυψε εντελώς αυθόρμητα, όταν ο εργοδότης ανακοίνωσε την μείωση κατά 20% στους μισθούς που έπαιρναν. Οι εργάτριες τότε έπιαναν δουλειά στα εργοστάσια από παιδιά. Αρκετές από την ηλικία των 12 ετών, ενώ υπήρχαν και περιπτώσεις που μπορούσε να συναντήσει κανείς ακόμα και οκτάχρονα κορίτσια. Εργάζονταν περίπου 12 με 14 ώρες την ημέρα και πληρώνονταν το μισό μεροκάματο από το αντίστοιχο των ανδρών…
Πηγή: http://www.mixanitouxronou.gr
Ο Τζέιμς Οπενχάιμ αφιέρωσε το ποίημα «Ψωμί και Τριαντάφυλλα» στην απεργία των εργατριών που δέχτηκαν επίθεση από την αστυνομία.
Στις αγωνιζόμενες γυναίκες όλου του κόσμου
Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός στην ομορφιά της μέρας
χιλιάδες σκοτεινές κουζίνες, χιλιάδες μαύρες φάμπρικες
γεμίζουν ξάφνου με του ήλιου τη λαμπράδα
γιατί ο κόσμος μας ακούει να τραγουδάμε
«Ψωμί και Τριαντάφυλλα, Ψωμί και Τριαντάφυλλα»
Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός είναι και για τους άνδρες ο αγώνας μας
γιατί είναι των γυναικών παιδιά και τους γεννάμε πάλι,
φτάνει πια ο παιδεμός σ’ όλη μας τη ζωή,
πεινάνε οι ψυχές και όχι το σώμα μόνο
«δώστε μας Ψωμί, δώστε μας Τριαντάφυλλα»
Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός αμέτρητες γυναίκες πεθαμένες
σμίγουν το θρήνο τους και λένε το παλιό τραγούδι του ψωμιού
οι σκλαβωμένες ψυχές τους γνώρισαν λίγη μόνον ομορφιά, τέχνη κι αγάπη.
Ναι, για το Ψωμί παλεύουμε και για τα Τριαντάφυλλα.
Καθώς τραβάμε εμπρός, εμπρός φέρνουμε τις μεγάλες μέρες
το ξεσήκωμα των γυναικών είναι ξεσήκωμα όλης της ανθρωπότητας
όχι πια σκλάβοι και τεμπέληδες, δέκα που μοχθούν για έναν που ξαπλώνει
αλλά ένα δίκαιο μοίρασμα στ’ αγαθά της ζωής.
Τζέιμς Οπενχάιμ